Opstart van de procedure (X)

2.1 DE INFORMATIE VAN DAG X

In februari 2024 begint de procedure echt met dag X. Op die dag X, 90 dagen vóór de verkiezingsdatum, moet de OR en/of het CPBW (in hun afwezigheid, de werkgever) immers een bericht uithangen met belangrijke informatie bestaande uit 9 punten.

1. Datum en uurrooster van de verkiezingen

   Het uurrooster moet zodanig zijn opgesteld dat (in principe) elke werknemer tijdens de werkuren kan stemmen. Het is trouwens ook mogelijk een verkiezing over verschillende dagen te organiseren. Indien het niet lukt om het eens te worden over de dag en het uurrooster van de verkiezingen, zullen deze elementen door de sociale inspectie bepaald worden.
    

2. Naam en adres van de TBE of de TBE’s waarvoor een OR en/of een CPBW zal worden ingesteld.
    
3. Het aantal mandaten voor de OR en/of het CPBW en hun verdeling per werknemerscategorie.

   We verwijzen je door naar de ‘Gids Sociale Verkiezingen’ voor de uit te voeren berekeningen en de te verdelen mandaten. Goed om weten:

• Het totale aantal mandaten voor de verkiezingen hangt af van het aantal werknemers op dag X. Zo zijn er, bijvoorbeeld, in een onderneming met 100 werknemers op dag X in het totaal 4 mandaten. In een onderneming met 101 werknemers zijn er 6! Dit cijfer is essentieel want het bepaalt het aantal kandidaten dat het ABVV en de andere vakbonden zullen kunnen voordragen (zie 3.4);
• Er moet rekening gehouden worden met het aantal werknemers tewerkgesteld op dag X voor de berekening van de mandaten. Nuttige precisering: elke werknemer telt voor één eenheid, ongeacht of die voltijds of deeltijds werkt;
• Deze mandaten zijn niet allemaal bestemd voor dezelfde categorie van werknemers. Ze moeten verdeeld worden tussen de verschillende categorieën van werknemers. Het principe is dat elke categorie van werknemers vertegenwoordigd moet kunnen worden. Dus zelfs al is er slechts één arbeider of één bediende in de onderneming, moet er voor hen een mandaat worden voorzien. In de praktijk zal elke categorie over een aantal mandaten beschikken dat evenredig is met het aantal werknemers die ertoe behoren.
• De uitzendkrachten moeten opgeteld worden bij de vaste werknemers met een arbeidsovereenkomst of leercontract (met inbegrip van de jobstudenten, flexi-jobbers enz.), en de gelijkgestelde werknemers (in beroepsopleiding) om het totale aantal mandaten te bepalen. Volgens de FOD WASO moeten ze echter niet meegerekend worden voor de verdeling van de mandaten tussen de werknemerscategorieën.
• Je mag het leidinggevend personeel niet vergeten. Dat moet bij het totaal van werknemers worden geteld om het totaal aantal mandaten te bepalen en moet in rekening worden gebracht voor de verdeling van de mandaten tussen de categorieën. Een directielid wordt toegevoegd aan de categorie bedienden of kaderleden in het geval van een specifieke vertegenwoordiging van de kaderleden.
• Op basis van de RSZ-aangifte kan bepaald worden of een werknemer een bediende of een arbeider is voor de verdeling van de mandaten.
• Als er op de verkiezingsdag (Y) minstens 25 jongeren jonger zijn dan 25 jaar, wordt er ten minste één mandaat voorbehouden voor de jongeren en is er een kiezerslijst voor de jongeren.
• Als er minstens 15 kaderleden zijn, is er minstens één mandaat voor de kaderleden in de OR en een kiezerslijst voor de kaderleden in de OR.

1. De voorlopige kiezerslijsten op de plaatsen waar ze geraadpleegd kunnen worden (zie 2.2.).
    
2. De lijst met namen van het leidinggevend personeel (+ hun functie) of de plaats waar die kan geraadpleegd worden.
    
3. De lijst met namen van de kaderleden of de plaats waar die geraadpleegd kan worden, maar alleen wanneer een OR verkozen moet worden.
    
4. De datums voortvloeiend uit de verkiezingsprocedure.
    
5. De persoon of dienst belast met de verzending of verdeling van de oproepingsbrieven.
    
6. Desgevallend de beslissing om over te stappen op elektronisch stemmen.

Deze informatie is bestemd voor alle werknemers. De regel blijf de papieren aanplakking. De aanplakking kan vervangen worden door een elektronisch document maar dan moet het document raadpleegbaar door alle werknemers tijdens hun gewone werkuren.

Volgens de verkiezingskalender moet dag X tussen 13 en 26 februari 2024 vallen.

De beslissingen meegedeeld via bericht X moeten overeenstemmen met de beslissingen onderhandeld in de OR (of het CPBW) tijdens de pre-electorale periode (vanaf december 2023).

Verifieer goed bij je collega’s van de ondernemingsraad, het comité of de afvaardiging of de informatie correct is en conform met wat is beslist in de periode ter voorbereiding van het bericht van dag X.

2.2 DE KIEZERSLIJSTEN MOETEN ABSOLUUT GECONTROLEERD WORDEN

Op dag X heb je kennis kunnen nemen van de voorlopige kiezerslijsten of, desgevallend, heb je kennis van de plaatsen waarop ze geraadpleegd kunnen worden.

Alle werknemers met een arbeidsovereenkomst of leercontract, personen gelijkgesteld met werknemers die in beroepsopleiding in de onderneming zijn geplaatst door de gemeenschapsorganisaties belast met beroepsopleiding, studenten, flexi-jobbers en uitzendkrachten (nieuw!) die beantwoorden aan de voorwaarden om kiezer te zijn, moeten vermeld staan op:

• de voorlopige kiezerslijst van hun categorie voor het CPBW,
• desgevallend op de voorlopige kiezerslijst van hun categorie voor de OR.

Voorwaarden om te mogen stemmen

Om te mogen stemmen, moeten de werknemers aan drie voorwaarden voldoen:

1. verbonden zijn met de onderneming via een arbeidsovereenkomst of een leercontract, uitzendkracht zijn in de gebruikende onderneming (nieuw!);
2. niet tot het directiepersoneel behoren;
3. de nodige anciënniteit hebben.

• Werknemers met een arbeidsovereenkomst of leercontract moeten sinds drie maanden tewerkgesteld zijn op de verkiezingsdag (Y). Dus in de praktijk zullen alle werknemers die op dag X zijn tewerkgesteld, deze anciënniteit bezitten op de verkiezingsdag.
   
• NIEUW! Als uitzendkracht zou je voortaan bij de gebruiker kunnen stemmen wanneer je 32 arbeidsdagen (met of zonder onderbreking) hebt gepresteerd tussen 1 november 2023 en 31 januari 2024

  We voegen nog een zeer belangrijke voorwaarde toe: de kiezer moet verplicht op een kiezerslijst staan:

  • de werknemer die niet op de definitieve kiezerslijsten staat, zelfs in geval van kennelijke vergetelheid, zal niet aan de sociale verkiezingen kunnen deelnemen;
  • de werknemer ingeschreven op de definitieve kiezerslijsten zal aan de verkiezingen kunnen deelnemen, zelfs als hij niet aan de voorwaarden voldoet om te kunnen stemmen.

    Uitzendkrachten: nuttige preciseringen

    Het aantal dagen zijn de dagen waarop ze bij de gebruiker zijn ingeschreven. Dus ook met inbegrip van de ziektedagen, voor zover deze zijn gedekt door een uitzendcontract. Een halve dag telt als een hele dag.

    NIEUW!

    Opdat de kiezerslijsten optimaal kunnen opgesteld worden tegen dag X (die valt in de periode van 13 tot en met 26 februari 2024), zullen de uitzendkantoren verplicht worden om binnen de 5 dagen na deze referteperiode aan de werkgever-gebruiker de nodige gegevens te bezorgen. Dat gaat over de naam, voornamen, geboortedatum, statuut van de uitzendkracht, postadres voor de oproeping, het aantal bij de gebruiker gepresteerde dagen, etc..

    Als er in de onderneming op dag X een akkoord bestaat over elektronisch stemmen, moeten de uitzendkantoren bovendien ook het rijksregisternummer en het e-mailadres van de uitzendkrachten doorgeven.

    De uitzendkrachten die voldoen aan de voorwaarden om te stemmen, zullen voortaan ook op de kiezerslijsten staan met de vermelding van hun hoedanigheid van uitzendkracht.

Verdeling van werknemers op kiezerslijsten

Elke werknemer stemt enkel voor de categorie waartoe hij behoort. Zo stemmen de arbeiders enkel voor kandidaten arbeiders en de bedienden enkel voor kandidaten bedienden.

Om die reden moeten er aparte kiezerslijsten worden opgesteld. In de praktijk moet elke werknemer op de kiezerslijst staan van de categorie waartoe hij behoort. Er kunnen dus vier lijsten zijn:

• van de arbeiders,
• van de bedienden,
• van de jongeren (als er minstens 25 zijn op dag X die jonger zijn dan 25 jaar op de verkiezingsdag)
• van de kaderleden (als er minstens 15 kaderleden zijn, maar alleen voor de OR).

Goed om weten

• De functiebenaming van een werknemer laat niet toe om te bepalen of hij op de lijst van arbeiders of die van bedienden moet staan. Een werknemer staat op de arbeiders- of bediendenlijst naargelang hij bij de RSZ is aangegeven als arbeider of bediende.
• In het CPBW is er geen lijst van kaderleden. De kaderleden staan op de lijst van bedienden.
• Als er minstens 25 jongeren zijn, omvat de kiezerslijst van jongeren alle arbeiders, bedienden en kaderleden jonger dan 25 jaar op de dag van de verkiezingen.
• Als er geen 25 jongeren zijn, moeten ze op de kiezerslijst van arbeiders of bedienden staan naargelang van de categorie waartoe ze behoren (RSZ-aangifte) of, desgevallend, die van de kaderleden.
• Elke kiezerslijst is genummerd en vermeldt in alfabetische volgorde de naam, de voornaam, de geboortedatum, de datum van indiensttreding en de plaats waar de persoon werkt in de onderneming.

Op welke kiezerslijst moeten uitzendkrachten staan?

Uitzendkrachten moeten opgenomen worden op de lijst van hun beroepscategorie. Uitzendkrachten arbeiders die aan de voorwaarden voldoen, moeten dus ingeschreven worden op de arbeiderslijst. Hetzelfde geldt voor de andere categorieën.

Deze voorlopige kiezerslijsten aangeplakt op dag X worden best snel gecontroleerd, want je hebt maar 7 dagen tijd om een klacht in te dienen (uiterlijk op X+7).

Uit te voeren controles

Controleer

1. of de werknemers correct zijn ondergebracht in de juiste categorieën,
2. de voorwaarde van -25 jaar op de verkiezingsdag (geboortedatums),…
3. of deze lijst volledig is: de langdurig zieken moeten er ook op staan,
4. of al deze werknemers stemrecht hebben. Directiepersoneel mag niet stemmen, noch de uitzendkrachten die niet voldoen aan de voorwaarden om kiezer te zijn in de eerste referentieperiode (zie hierboven),
5. of deze gegevens exact zijn, zoals de spelling van de naam.

Interne klachtenprocedure

De voorlopige kiezerslijsten kunnen betwist en gecorrigeerd worden. Ze worden definitief op dag X+28.

Uiterlijk op de 7de dag vanaf de aanplakking van bericht X dat de verkiezingsdatum aankondigt, kunnen de werknemers en de vakbonden een klacht indienen bij de OR, het comité of, indien die er niet zijn bij de werkgever, wegens de niet-vermelding van een werknemer, een onterechte vermelding of fouten op de voorlopige kiezerslijsten. Deze lijsten mogen trouwens slechts gewijzigd worden voor de punten vermeld in deze klachten.

Als geen klacht wordt ingediend, wordt de voorlopige kiezerslijst als definitief beschouwd, zelfs als men na het verstrijken van de termijnen nog fouten opmerkt.

De overlegorganen, of bij ontstentenis de werkgever, mogen het onderzoek van de klachten niet laten aanslepen. Ze hebben maximum 7 dagen om een beslissing te nemen en die mee te delen aan de werknemers (X+14).

Indien geen akkoord wordt bereikt, is er een termijn van 7 dagen om beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank (X+21), maar enkel indien de interne procedure correct is opgevolgd.
 

Laatst mogelijke wijziging

Deze unanieme beslissing moet genomen worden door de OR of het CPBW, of bij afwezigheid daarvan door de werkgever met de toestemming van de vakbondsafvaardiging. Het mag nooit een eenzijdige beslissing zijn van de werkgever. We besluiten daaruit dat indien er geen akkoord is op dag Y-13 om één of meer werknemers of uitzendkrachten te schrappen, zij hun stemrecht behouden en dus opgeroepen moeten worden om te komen stemmen.

We onderstrepen dat de wet niet toelaat om nog een werknemer toe te voegen en niet voorziet in een beroepsprocedure.